Dei fleste av oss har sjeldan bruk for takseringstenester, men når det oppstår ein situasjon der vi vil selje ein eigedom, refinansiere eit lån, skifte eit bu eller reparere ein skade, melder behovet seg for å få utført ein takst. Her har vi svart på nokre vanlege spørsmål som vi ofte får i samband med takstoppdrag:
Vi skal berre ha eit buoppgjer, og treng ingen høg takst…..
Må eg rydde heile huset før synfaring?
Må eg alltid tinge ein fullstendig takstrapport?
Kan de vere diskrete om oppdraget?
Korleis vert ein bu-rett verdsett?
Korleis finn de fram til bustaden sitt areal?
Kva dokument må eg framskaffe om eigedommen?
Er det mogeleg å klage på ein takst?
Vi skal berre ha eit buoppgjer, og treng ingen høg takst…..
Vi er i alle tilfelle pålagde å rapportere etter vårt beste skjønn ved fastsetting av marknadsprisen. Dette skal vi gjere uavhengig av kva taksten skal brukast til. Det er difor ikkje høve til å tinge «høg» eller «låg» takst.
Må eg rydde heile huset før synfaring?
Ikkje meir enn at vi kan bevege oss rundt på ein grei måte. Til dømes kan stappfulle bodar bety at vi må ta atterhald i taksten om at rommet ikkje er synfare. Krypkjellar og kaldloft skal vere tilgjengeleg for inspeksjon. Tilkomst bør difor vere ordna før avtalt synfaring.
Må eg alltid tinge ein fullstendig takstrapport?
Nei, vi kan også levere ei forenkla verdivurdering av eigedommen i samband med refinansiering. Denne omfattar ikkje ein teknisk gjennomgang av bygningen, men tek med alvorlege tilhøve som kan vere av interesse for långjevar. Vi vil likevel tilrå å oppgradere til ein vanleg verdi- og lånetakst. Då får du også ein teknisk gjennomgang som kan vere nyttig både for deg og banken i drøftingar om refinansiering.
Dersom du skal selje bustaden, vil vi tilrå at du tingar ein fullstendig bustadsalsrapport. Denne byggjer på den tekniske tilstanden som vert gjennomgått under synfaring, og tilstanden vert bestemt for kvar einskild bygningsdel ut frå avvik i høve til fastsette referansenivå. Bustadsalsrapporten er det beste grunnlaget for å førebyggje konflikt i etterkant av ein eigedomshandel.
Kan de vere diskrete om oppdraget?
Taksten er oppdragsgjevar sitt dokument. Vi har teieplikt om alle tilhøve omkring takseringsoppdraget.
Korleis vert ein bu-rett verdsett?
Burett/ bruksrett er som regel inngått i samband med overdraging av eigedom til neste generasjon. Ein tinglyst burett vil vere eit verdireduserande hefte på eigedomen. Verdien av slike burettar vert berekna ut frå reglane i arveavgiftslova.
Korleis finn de fram til bustaden sitt areal ?
Vi brukar ein kombinasjon av teikningar og kontrollmål med laserinstrument.
Kor lang tid tek synfaringa?
Dette vil vere avhengig av storleiken på bustaden, tal hus på eigedommen ol., men vanlegvis tek ei synfaring for ein vanleg verditakst 1-2 timar. For en teknisk gjennomgang (Tilstandsrapport eller Bustadsalsrapport) går det vesentleg meir tid.
Kva dokument må eg framskaffe om eigedommen?
Dette vil variere med oppdragstypen, men planteikningar, forsikringspolisar, oppgåver over kommunale avgifter, festekontrakter, event. leigekontrakter, fråsegner om til dømes vegrettar, burettar og mogelege grunnavståingar mv. bør skaffast. Opplysningar om reguleringsplanar og byggjeplanar i nabolaget osv. er også viktige opplysningar for oss.
Kva kostar ein takst?
Samla pris vil variere frå oppdrag til oppdrag. Prisane er basert på medgått tid, men på førespurnad kan vi gje eit anslag over totalprisen basert på type takst og opplysningar om eigedommen. Det skal også betalast 25% meirverdiavgift på takseringstenester. Vi fakturerer også reisetid og reisekostnader i samband med synfaring.
Prisen vil vere avhengig av det dokumentgrunnlaget vi får. Her kan kunden spare pengar ved å framskaffe bakgrunnsdokumentasjon.
Arv og skifte
Dersom to partar har ulike verdiinteresser i ein eigedom, vil det ofte vere slik at begge partar engasjerer kvar sin takstmann. Verditaksering er basert på eit grunngjeve skjønn. Det er difor lite truleg at begge takstmennene vil vurdere verdiane heilt likt. For å komme fram til størst mogeleg semje om verdigrunnlaget, er det fornuftig at de to partsoppnemnde (men likevel uavhengige) takstmennene, møter på ei felles synfaring der begge partar også er til stades. Dette vil sikre at begge takstmennene får nøyaktig den same bakgrunnsinformasjonen om eigedommen. Denne framgangsmåten vert ofte nytta i samband med arve- og skifteoppgjer.
Er det mogeleg å klage på ein takst?
Ja, du kan klage til Klagenemnda for takstmenn, Postboks 155 Sentrum, 0102 Oslo
Føremålet med denne nemnda er å gje kjøparane av taksttenester eit høve til å klage dersom dei finn taksten, eller prisen dei må betale for takstrapporten, heilt urimeleg.
Det er Forbrukarrådet, NITO Takst og NTF Norges Takseringsforbund som samarbeider i nemnda. Nemnda skal i kvar sak vere samansett av ein formann og to medlemmer, éin frå forbrukarsida og ein frå bransjesida.
Nemnda handsamar klager på takstmenn som er medlemmer av ein av dei to medlemsorganisasjonane. Nemnda handsamar berre klager på verksemd som i utgangspunktet er godkjend av dei to organisasjonane.